Musylmannyń bes paryzy

admin 16-03-2020

Islam dini bes paryzǵa negizdelgen. Sol úshin adam balasy onyń barlyǵyna ıman keltirip, oryndamasa nemese tıisti amal istemese shynaıy musylman bola almaıdy.

1 - paryz: Allahtan basqa táńir joq ekenine jáne Muhammed Allahtyń elshisi ekendigine kýálik berý. Bul kýálik Islam dininiń kilti, Islam dininiń negizi osy bolyp tabylady: "Lá ıláha ıllallah" aýdarmasy "Allahtan basqa táńir joq" al, maǵynasy "Jalǵyz Allahtan basqa qulshylyq qylýǵa laıyqty táńir joq". Iaǵnı, Allah Taǵala shynaıy Qudaı, al Odan ózge qulshylyq qylynatyn "qudaılardyń" barlyǵyda beker nemese jalǵan dep bilý. "Iláh"-dep arab tilinde qulshylyq qylynatyndy aıtady. "Muhammadar-rasýlýl-lah" - kýáliginiń aýdarmasy "Muhammed Allahtyń elshisi" al, maǵynasy "onyń habarlaǵany ras dep bilý, buıyrǵan nárselerine baǵynyp, qaıtarǵandarynan aýlaq bolý jáne onyń kórsetkeni boıynsha Alahqa qulshylyq-ǵıbadat etý". 

2 - paryz: Namaz oqý. Táýligine bes ret oqylatyn bes ýaqyt namazdy Allah Taǵala Óziniń pendelerine Óz haqysynyń ótelýi úshin, bergen nyǵmetterine shúkirlik qylýy úshin jáne musylmanmen Rabbysy arasynda baılanys bolsyn dep bekitti. Sonymen qatar namaz - arsyzdyqpen jamandyqty tyıýshy. Allah Taǵala namaz oqyǵan adamǵa dininiń kórkemdigimen ımanynyń izgiligin jáne saýabyn retteıdi. Musylman adam bes ýaqyt namaz arqyly bul dúnıede de, aqyrette de ony baqytty qylatyn rýhanı jáne dene rahatyna ıe bolady. 

3 - paryz: Zeket berý. Zeket degenimiz - baılyǵy, mal-dúnıesi belgili nysapqa jetken dáýletti musylmannan kedeı, kembaǵaldarǵa jylyna bir ret berilip turatyn sadaqany aıtady. Al, maly, baılyǵy zeket beriletin mólsherge jetpegen paqyr-kembaǵaldarǵa zeket berý mindetti emes. Zeket sadaqasy dinderimen musylmandyǵy tolyq bolýy úshin, halderimen ahlaqtarynyń damýy úshin, sol sıaqty ózderi men maldaryn túrli apattardan saqtalýymen jáne kúnálarynan tazalanýlary úshin beriledi. Sondaı-aq zeket sadaqasy muqtaj adamdarǵa jáne paqyr, kedeılerge qaraılasýlarymen olardyń jalpy paıdalary úshin demeý retinde bolady. Negizinde zeket sadaqasy baı, dáýletti adamdarǵa ǵana ýájip bolady.Soǵan qaramastan Allahtyń olarǵa bergen maly jáne ryzyǵymen salystyrar bolsaq,bul degenimiz dúnıeleriniń azǵantaı bóligi bolyp tabylady. 

4 - paryz: Oraza tutý. Barlyq musylmandar hıjra esebimen jyldyń toǵyzynshy aıynda oraza tutady(1). Bul aıda barlyq musylmandar iship-jeý, jynystyq qatynastar jaǵy sıaqty ózderiniń tabıǵı qumarlyqtarymen sháhaýattarynan tań atqannan kún batqansha tıylady. Onyń esesine Allah Taǵala Óz pendeleriniń dinin tolyq ári myqty etip, olardy Óz rahymyna alady jáne olarǵa Óziniń qurmetimen kóptegen saýaptar jazady. Sondaı-aq olardyń ıman baılyqtaryn arttyryp, kúnálaryn jarylqaıdy da, dárejelerin kóterip qoıady. Jáne de oraza tutqandary úshin dúnıemen aqyrettiń kóptegen jaqsylyqtarynan beredi.

5 - paryz: Qajylyq qylý. Islam sharıǵatynda málim bolǵandaı qajylyq dep - belgilengen ýaqytta nıet qylyp, belgilengen ǵıbadattardy oryndaý úshin Mekkedegi Allahtyń úıi - qasıetti Qaǵbany zıarat qylýdy ataıdy. Allah Taǵala qajylyqty jaǵdaıy kelgen árbir musylmanǵa ómirinde bir ret oryndaýyn paryz etti. Qajylyqty oryndaý úshin musylmandar álemniń ár túkpirinen jer betindegi eń qasıetti mekenge jınalyp, bárine birdeı ortaq, jalǵyz Rabbylary - Allahqa qulshylyq qylyp, birdeı kıim kıedi. Sondyqtan, qajylyqta basshy men baǵynyshty, baı men kedeı, aq pen qaranyń aralarynda eshbir aıyrmashylyq bolmaıdy. Olardyń barlyǵy Arafat taýynda turý, musylmandardyń qyblasy Qaǵbany taýaf(2) etý, Safa men Marýa arasynda júrý tárizdi qajylyq amaldaryn oryndaıdy. Musylmandar úshin, qajylyqta eki dúnıesinde de paıdaly, sanaýǵa eshkimniń esebi jetpeıtin kóptegen saýaptar jatyr.

Áıeldi sulýlandyratyn bes sıpat
Aıdarǵa kirý
Көтерілу
×